thấy các cụ bàn nhiều về biện pháp bảo vệ sức khỏe nên tôi cũng tìm hiểu về vấn đề này và đưa lên blog để các cụ tham khảo và dùng các chất chống oxy hóa(vitamin C,E...)có cân nhắc.Về vấn đề này để cụ Thế Long thông báo thì có sức thuyết phục hơn.Nhưng cụ đang còn bân phươt lên tây bắc nên ko có thời gian.Sau đây là bài viết của Ô. ĐỖ KIÊN CƯỜNG
| Trang nhất > An Ninh Thế Giới Cuối Tháng > Khoa học & Văn minh | |||||||||||
| Thực hư chất kháng oxy hóa kéo dài tuổi thọ 3:30, 09/05/2013 | |||||||||||
|
Những khám phá mới đã làm phai mờ huyền thoại về các chất kháng oxy hóa, như vitamin C hoặc vitamin E, trong việc nâng cao sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Đúng là người ăn nhiều rau quả có cơ may sống lâu hơn; nhưng bổ sung vitamin hàng ngày có thể lại là con dao hai lưỡi.
Gốc tự do và sự lão hóa
Cho đến tận đầu thế kỷ XXI, thuyết gốc tự do về sự lão hóa vẫn là hơi thở giầu sinh khí của các nhà sinh học. Trong bài báo Tôi nghĩ, nghĩ, nghĩ vô ích trong bốn tháng và bỗng nhiên ý tưởng xuất hiện trên tạp chí Lão khoa sinh học năm 2003, Denham Harman, người cha của thuyết gốc tự do, hào hứng kể lại trải nghiệm bản thân trong hành trình hình thành học thuyết. Cần truy ngược thời gian về tận tháng 12/1945, khi ông được vợ cho xem bài báo về các nguyên nhân có thể gây ra sự lão hóa trên tạp chí Ngôi nhà của các quý bà. Nó gây ấn tượng mạnh với ông. Tuy nhiên cũng phải mất một thập kỷ để ông đi đến kết luận, sự lão hóa do các gốc tự do chi phối.
Tại sao gốc tự do?
Cơ thể sinh vật cần thức ăn và oxy để tạo ra và sử dụng năng lượng sống. Tuy nhiên chính quá trình chuyển hóa đó lại làm hại cơ thể. Khi một bào quan là ty thể dùng oxy để biến thức ăn thành năng lượng nuôi cơ thể, nó biến một phần nhỏ oxy (khoảng 4%) thành gốc tự do oxy. Đó là các phân tử oxy thiếu một điện tử ở lớp vỏ ngoài cùng nên rất “tham lam” về mặt hóa học, khi ra sức tương tác với các phân tử xung quanh để lấp đầy lớp vỏ điện tử bị thiếu hụt đó. Phân tử bị lấy mất điện tử lại tương tác với các phân tử bên cạnh để bắt “tù binh” thay thế. Quá trình oxy hóa đó là chuỗi phản ứng dây chuyền, dẫn tới sự phá hủy môi trường xung quanh. Đến sắt thép cũng gỉ sét, nói gì tới cơ thể con người!
Trong cơ thể, một số gốc tự do có thể có ích; chẳng hạn hệ miễn dịch dùng gốc tự do oxy để tiêu diệt vi khuẩn và một số sinh vật gây hại khác. Sự oxy hóa và các sản phẩm của nó cũng giúp các tế bào thần kinh liên lạc với nhau. Tuy nhiên về mặt tổng thể, gốc tự do phá hủy các phân tử khác, bao gồm protein và ADN, dẫn tới cái chết dần mòn của các tế bào và cả cơ thể. Đó là cơ chế phân tử của quá trình lão hóa. Nói sống chính là đang chết cũng chẳng có gì sai.
Năm 1969, khi phát hiện một protein kháng oxy hóa đầu tiên trong cơ thể là superoxide dismutase (SOD), các nhà khoa học tại Đại học Duke, Mỹ, đã giả định nó là một thành tố của cơ chế tự nhiên để cơ thể tạo đối trọng với sự tích lũy gốc tự do trong quá trình chuyển hóa. Và lý thuyết gốc tự do về sự lão hóa được thừa nhận rộng rãi. Bên cạnh đó, việc dùng các chất kháng oxy hóa, thường dưới dạng bổ sung vitamin, chủ yếu là vitamin C và vitamin E, cũng trở nên phổ biến. Tại Mỹ, hơn 50% dân số sử dụng phương cách này với hy vọng cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ, tạo ra “con cá vàng” thực sự cho các hãng dược phẩm.
Bước ngoặt cuộc đời David Gems và sự sống của những chú giun tròn
Bước ngoặt cuộc đời đã đến với David Gems vào năm 2006, khi những chú giun tròn vẫn sống trong lúc chúng được thiết kế để chết. Với tư cách Trợ lý giám đốc Viện Tuổi già khỏe mạnh tại Đại học London, Gems thường xuyên tiến hành thí nghiệm với loại giun tròn Caenorhabditis elegans, đối tượng ưa thích trong lĩnh vực lão hóa. Trong trường hợp này, dùng công nghệ di truyền, Gems tạo ra các chú giun không có chất kháng oxy hóa tự nhiên trong cơ thể, như SOD hoặc catalase. Theo thuyết gốc tự do ở trên, do thiếu chất kháng oxy hóa, số lượng gốc tự do trong cơ thể sẽ tăng vọt và giun sẽ chết rất nhanh. Tuy nhiên, trước sự ngạc nhiên của Gems và đồng sự, giun thiếu chất kháng oxy hóa vẫn sống như giun bình thường. Lặp lại thí nghiệm nhiều lần, thậm chí với loại động vật vật khác, kết quả không thay đổi: động vật thiếu chất kháng oxy hóa nên có nồng độ gốc tự do rất cao, tuy nhiên chúng không hề chết trẻ - một thách thức thực sự đối với giả thuyết gốc tự do về sự lão hóa.
Tiến thêm một bước, các nhà nghiên cứu tạo ra các chú giun tròn sản xuất thật nhiều gốc tự do oxy và nhận thấy, thay cho việc chết trẻ, chúng lại sống lâu hơn khoảng 30% so với đồng loại. Dùng vitamin C để giảm gốc tự do, thời gian sống của giun trở lại mức bình thường. Do đó năm 2010, nhà sinh học Siegfried Hekimi của Đại họcMcGill , Canada
Những nghiên cứu như thế chứng tỏ thuyết gốc tự do hoàn toàn sai? Cộng đồng khoa học cho rằng bức tranh phức tạp hơn thế, khi thấy gốc tự do có thể có hại hoặc có lợi tùy thuộc vào bối cảnh. Và do đó việc bổ sung chất kháng oxy hóa, như vitamin C hoặc vitamin E, có thể có lợi trong trường hợp này, nhưng lại có hại trong trường hợp khác.
Thực hư việc bổ sung vitamin hàng ngày
Nếu gốc tự do không phải lúc nào cũng có hại, thì đối kháng của nó - các chất kháng ôxy hóa - không phải lúc nào cũng có lợi. Đó là cú sốc đối với 52% dân số Mỹ, những người dùng đa sinh tố hàng ngày, chủ yếu là vitamin E và beta-carotene, với hy vọng cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Một tổng kết 68 thử nghiệm lâm sàng trên tạp chí của Hội Y khoa Mỹ năm 2007 cho thấy, bổ sung chất kháng oxy hóa không giảm nguy cơ tử vong. Với các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên, tiêu chuẩn vàng trong nghiên cứu y khoa, các học giả nhận thấy bổ sung vitamin hàng ngày có thể tăng nguy cơ tử vong 16% đối với một số bệnh!
Giới thể thao cũng là những người thường được dùng vitamin bổ sung trong luyện tập và trong thi đấu. Điều đó xuất phát từ giả định, vận động làm tăng gốc tự do (hoàn toàn chính xác); và do gốc tự do có hại nên cần dùng vitamin và các chất kháng oxy hóa khác để trung hòa tác hại đó. Tuy nhiên trên tạp chí Thông báo của Viện hàn lâm khoa học Mỹ năm 2009, giáo sư dinh dưỡng Michael Ristow, Đại học Jena, Đức, đã chứng tỏ điều ngược lại: vận động viên dùng vitamin bổ sung có sức khỏe kém hơn và dễ bị tiểu đường típ 2 hơn so với vận động viên không dùng.
Các phát hiện đó hoàn toàn dễ hiểu trên cơ sở hiểu biết mới về vai trò của gốc tự do trong cơ thể.
Tuy nhiên cần nhấn mạnh rằng, ngay từ 1996, nghiên cứu trên 18 ngàn người cả nam và nữ đã cho thấy, dùng các vitamin beta-carotene và retinol làm tăng nguy cơ ung thư phổi 28% và tăng nguy cơ tử vong 17%. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều tổ chức khoa học, chẳng hạn Hội Tim mạch Mỹ và Hội Tiểu đường Mỹ, đã chính thức khuyên không nên dùng sinh tố bổ sung, trừ trường hợp điều trị bệnh thiếu vitamin.
Hãy bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ bằng cách ăn nhiều rau quả và tránh xa các viên đa sinh tố, mỏ vàng của các hãng dược phẩm, hỡi những người tiêu dùng thông minh!
Cho đến tận đầu thế kỷ XXI, thuyết gốc tự do về sự lão hóa vẫn là hơi thở giầu sinh khí của các nhà sinh học. Trong bài báo Tôi nghĩ, nghĩ, nghĩ vô ích trong bốn tháng và bỗng nhiên ý tưởng xuất hiện trên tạp chí Lão khoa sinh học năm 2003, Denham Harman, người cha của thuyết gốc tự do, hào hứng kể lại trải nghiệm bản thân trong hành trình hình thành học thuyết. Cần truy ngược thời gian về tận tháng 12/1945, khi ông được vợ cho xem bài báo về các nguyên nhân có thể gây ra sự lão hóa trên tạp chí Ngôi nhà của các quý bà. Nó gây ấn tượng mạnh với ông. Tuy nhiên cũng phải mất một thập kỷ để ông đi đến kết luận, sự lão hóa do các gốc tự do chi phối.
Tại sao gốc tự do?
Cơ thể sinh vật cần thức ăn và oxy để tạo ra và sử dụng năng lượng sống. Tuy nhiên chính quá trình chuyển hóa đó lại làm hại cơ thể. Khi một bào quan là ty thể dùng oxy để biến thức ăn thành năng lượng nuôi cơ thể, nó biến một phần nhỏ oxy (khoảng 4%) thành gốc tự do oxy. Đó là các phân tử oxy thiếu một điện tử ở lớp vỏ ngoài cùng nên rất “tham lam” về mặt hóa học, khi ra sức tương tác với các phân tử xung quanh để lấp đầy lớp vỏ điện tử bị thiếu hụt đó. Phân tử bị lấy mất điện tử lại tương tác với các phân tử bên cạnh để bắt “tù binh” thay thế. Quá trình oxy hóa đó là chuỗi phản ứng dây chuyền, dẫn tới sự phá hủy môi trường xung quanh. Đến sắt thép cũng gỉ sét, nói gì tới cơ thể con người!
 |
| Denham Harman, người cha của thuyết gốc tự do về sự lão hóa. |
Trong cơ thể, một số gốc tự do có thể có ích; chẳng hạn hệ miễn dịch dùng gốc tự do oxy để tiêu diệt vi khuẩn và một số sinh vật gây hại khác. Sự oxy hóa và các sản phẩm của nó cũng giúp các tế bào thần kinh liên lạc với nhau. Tuy nhiên về mặt tổng thể, gốc tự do phá hủy các phân tử khác, bao gồm protein và ADN, dẫn tới cái chết dần mòn của các tế bào và cả cơ thể. Đó là cơ chế phân tử của quá trình lão hóa. Nói sống chính là đang chết cũng chẳng có gì sai.
Năm 1969, khi phát hiện một protein kháng oxy hóa đầu tiên trong cơ thể là superoxide dismutase (SOD), các nhà khoa học tại Đại học Duke, Mỹ, đã giả định nó là một thành tố của cơ chế tự nhiên để cơ thể tạo đối trọng với sự tích lũy gốc tự do trong quá trình chuyển hóa. Và lý thuyết gốc tự do về sự lão hóa được thừa nhận rộng rãi. Bên cạnh đó, việc dùng các chất kháng oxy hóa, thường dưới dạng bổ sung vitamin, chủ yếu là vitamin C và vitamin E, cũng trở nên phổ biến. Tại Mỹ, hơn 50% dân số sử dụng phương cách này với hy vọng cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ, tạo ra “con cá vàng” thực sự cho các hãng dược phẩm.
Bước ngoặt cuộc đời David Gems và sự sống của những chú giun tròn
Bước ngoặt cuộc đời đã đến với David Gems vào năm 2006, khi những chú giun tròn vẫn sống trong lúc chúng được thiết kế để chết. Với tư cách Trợ lý giám đốc Viện Tuổi già khỏe mạnh tại Đại học London, Gems thường xuyên tiến hành thí nghiệm với loại giun tròn Caenorhabditis elegans, đối tượng ưa thích trong lĩnh vực lão hóa. Trong trường hợp này, dùng công nghệ di truyền, Gems tạo ra các chú giun không có chất kháng oxy hóa tự nhiên trong cơ thể, như SOD hoặc catalase. Theo thuyết gốc tự do ở trên, do thiếu chất kháng oxy hóa, số lượng gốc tự do trong cơ thể sẽ tăng vọt và giun sẽ chết rất nhanh. Tuy nhiên, trước sự ngạc nhiên của Gems và đồng sự, giun thiếu chất kháng oxy hóa vẫn sống như giun bình thường. Lặp lại thí nghiệm nhiều lần, thậm chí với loại động vật vật khác, kết quả không thay đổi: động vật thiếu chất kháng oxy hóa nên có nồng độ gốc tự do rất cao, tuy nhiên chúng không hề chết trẻ - một thách thức thực sự đối với giả thuyết gốc tự do về sự lão hóa.
 |
| Hoa quả, rau xanh có chất chống oxy hóa làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. |
Tiến thêm một bước, các nhà nghiên cứu tạo ra các chú giun tròn sản xuất thật nhiều gốc tự do oxy và nhận thấy, thay cho việc chết trẻ, chúng lại sống lâu hơn khoảng 30% so với đồng loại. Dùng vitamin C để giảm gốc tự do, thời gian sống của giun trở lại mức bình thường. Do đó năm 2010, nhà sinh học Siegfried Hekimi của Đại học
Những nghiên cứu như thế chứng tỏ thuyết gốc tự do hoàn toàn sai? Cộng đồng khoa học cho rằng bức tranh phức tạp hơn thế, khi thấy gốc tự do có thể có hại hoặc có lợi tùy thuộc vào bối cảnh. Và do đó việc bổ sung chất kháng oxy hóa, như vitamin C hoặc vitamin E, có thể có lợi trong trường hợp này, nhưng lại có hại trong trường hợp khác.
Thực hư việc bổ sung vitamin hàng ngày
Nếu gốc tự do không phải lúc nào cũng có hại, thì đối kháng của nó - các chất kháng ôxy hóa - không phải lúc nào cũng có lợi. Đó là cú sốc đối với 52% dân số Mỹ, những người dùng đa sinh tố hàng ngày, chủ yếu là vitamin E và beta-carotene, với hy vọng cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Một tổng kết 68 thử nghiệm lâm sàng trên tạp chí của Hội Y khoa Mỹ năm 2007 cho thấy, bổ sung chất kháng oxy hóa không giảm nguy cơ tử vong. Với các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên, tiêu chuẩn vàng trong nghiên cứu y khoa, các học giả nhận thấy bổ sung vitamin hàng ngày có thể tăng nguy cơ tử vong 16% đối với một số bệnh!
Giới thể thao cũng là những người thường được dùng vitamin bổ sung trong luyện tập và trong thi đấu. Điều đó xuất phát từ giả định, vận động làm tăng gốc tự do (hoàn toàn chính xác); và do gốc tự do có hại nên cần dùng vitamin và các chất kháng oxy hóa khác để trung hòa tác hại đó. Tuy nhiên trên tạp chí Thông báo của Viện hàn lâm khoa học Mỹ năm 2009, giáo sư dinh dưỡng Michael Ristow, Đại học Jena, Đức, đã chứng tỏ điều ngược lại: vận động viên dùng vitamin bổ sung có sức khỏe kém hơn và dễ bị tiểu đường típ 2 hơn so với vận động viên không dùng.
Các phát hiện đó hoàn toàn dễ hiểu trên cơ sở hiểu biết mới về vai trò của gốc tự do trong cơ thể.
Tuy nhiên cần nhấn mạnh rằng, ngay từ 1996, nghiên cứu trên 18 ngàn người cả nam và nữ đã cho thấy, dùng các vitamin beta-carotene và retinol làm tăng nguy cơ ung thư phổi 28% và tăng nguy cơ tử vong 17%. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều tổ chức khoa học, chẳng hạn Hội Tim mạch Mỹ và Hội Tiểu đường Mỹ, đã chính thức khuyên không nên dùng sinh tố bổ sung, trừ trường hợp điều trị bệnh thiếu vitamin.
Hãy bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ bằng cách ăn nhiều rau quả và tránh xa các viên đa sinh tố, mỏ vàng của các hãng dược phẩm, hỡi những người tiêu dùng thông minh!
TP Hồ Chí Minh, tháng 4/2013
Cám ơn Như Thanh, dạo này trên báo cũng hay nói về các gốc tự do, bài này mình cũng đọc rồi và cũng ý thức được vấn đề, sẽ thận trọng hơn trong việc sử dụng thực phẩm chức năng.
Trả lờiXóanhiều giả thiết khoa học được nhiều người công nhận vì nó có vể hợp lý ,nhưng chua có chứng minh cụ thẻ.đấy là nói về khoa học tự nhiên .còn về khoa học xã hội thì cứ tin các lí thuyết một cách rất vô căn cứ ,thật đáng buồn!
XóaNếu ăn đầy đủ các loại rau quả là điều tốt nhất. Mình chỉ uống vitamin khi không ăn được nhiều, sợ thiếu chất. Nếu có uống cũng không nên uống một thời gian quá dài.
Trả lờiXóamình rất thích ăn hoa quả,về VN lần này sẽ ăn cho đã những thú quả rất hiếm có ở tây như mit ,ổi .na ,nhãn vải...khoảng giữa tháng 6 mình có mặt ở Hà nội rồi,đang mùa hoa quả thật thích!
XóaVui quá, Như Thanh về HN rồi đi Sài Gòn nhé ! À, nhớ về đòi Trưởng ban Giám khảo Khoa Phi trao giải nhất cuộc thi "nhìn ảnh nhân vật đoán tên" nhé . ( Khoa Phi vẫn nhắc vụ này đấy !)
Trả lờiXóamình mua vé khứ hồi trong 3 tháng :từ 10-06-2013 đến 6-09-2013.sau khi hoàn tất việc đưa lọ tro hài cốt của bà xã về an táng tại quê LÂM THAO PHÚ THỌ ,mình sẽ có chuyến vào SÀI GÒN để thăm các bạn.Mình thật buồn ,nhưng nghĩ có các bạn nên nỗi buồn cũng giảm đi phần nào.Hẹn mau chóng gập các bạn
Trả lờiXóaNghe nói anh về VN, lại ở ngay HN tôi mời anh đến chơi để còn có dịp trao đổi nhiều điều mà anh và tôi cùng quan tâm. RẤT HÂN HẠNH ĐƯỢC ĐÓN ANH TẠI CĂN HỘ NHỎ CỦA TÔI. Tel. của tôi 0996001229, mong anh liên hệ với tôi bất kỳ lúc nào. Tôi mới đến thăm TM cách đây mấy ngày. Chào !
Trả lờiXóa